Agnieszka Figiel

wycena maszyn i urządzeń zgodnie z Międzynarodowymi Standardami określa się w oparciu o trzy zasadnicze podejścia: – porównawcze, kosztowe i mieszane. Podejście kosztowe wykorzystuje się wtedy, gdy brak na rynku jakichkolwiek danych porównawczych do wyznaczenia aktualnej wartości rynkowej maszyny, a także jeżeli wymaga tego cel wyceny. W ramach tej metody ustala się wartość odtworzeniową/kosztu zastąpienia maszyny, która wyraża się w wysokości nakładów inwestycyjnych niezbędnych do dokonania odtworzenia w danej chwili potencjału eksploatacyjnego równego potencjałowi nowej maszyny. 

W tej wycenie uwzględnia się  stopnie zużycia. Przez zużycie techniczne rozumie się trwałe, niepożądane zmiany fizyko-chemiczne zachodzące w czasie eksploatacji, w wyniku czego okres zdolności do spełnienia przez ruchomość określonych funkcji użytkowych stopniowo się wyczerpuje. Następstwem zachodzących procesów są zmiany właściwości lub kształtu materiału elementów składowych, związane głównie z istnieniem tarcia, nacisków oraz zachodzeniem reakcji chemicznych w materiale danych elementów, jak i między materiałem a otoczeniem.

Przez zużycie funkcjonalne rozumie się trwałe, niepożądane zmiany rozwiązań funkcjonalno-użytkowych maszyn, odniesione do aktualnie obowiązujących standardów wynikających z postępu technicznego i technologicznego.

Zużycie ekonomiczne (zewnętrzne) traktowane jest jako utrata wartości maszyn w wyniku oddziaływania na nią czynników zewnętrznych, pochodzących z otoczenia układu eksploatacji. Otoczenie to tworzą uwarunkowania ekonomiczne, prawne, społeczne i ekologiczne.

Czynniki powodujące zużycie zewnętrzne podzielić można na dwie grupy:

-zużycie spowodowane czynnikami wynikającymi z lokalizacji i dostępności np. dostępność surowca w kopalni, zmiana przepisów odnośnie ochrony środowiska itd.,

-zużycie wywołane czynnikami ekonomicznymi mikro- i makroekonomicznymi np. zmiana wartości cła, ulgi preferencyjne itd.

 Z kolei podejście porównawcze polega na  przeanalizowaniu i przeprowadzeniu analizy rynku i znalezieniu odpowiednich maszyn i urządzeń do porównania. Uwzględnia się markę, typ, rok produkcji, przebiegu eksploatacji oraz dokładnej informacji o rzeczywistym stanie technicznym maszyn. Metoda dochodowa z kolei opiera się na znajomości dochodu uzyskiwanego z danego przedmiotu.