Częstochowa posłuchaj ?/i (czeski Čenstochová, hebr. צ'נסטוחובה, niem. Tschenstochau, rus. Ченстохова) – miasto w południowej Polsce, miasto na prawach powiatu (powiat grodzki), siedziba powiatu ziemskiego częstochowskiego. Chociaż historycznie jest częścią Małopolski, to po reformie administracyjnej w 1999 została włączona do województwa śląskiego.
Częstochowa jest położona nad rzeką Wartą, w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.
Jest to 12. miasto w Polsce pod względem zajmowanej powierzchni i 13. pod względem liczby ludności. W mieście znajduje się bazylika i klasztor na Jasnej Górze z uważanym za cudowny obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej - główny ośrodek kultu maryjnego w Polsce. Z tego powodu Częstochowa uznawana jest przez wielu za duchową stolicę Polski.