Gmina Cieszyn

Cieszyn (czes. Těšín, łac. Tessin, niem. Teschen) - miasto powiatowe w województwie śląskim, nad rzeką Olzą, na Pogórzu Śląskim. Historyczna stolica Śląska Cieszyńskiego. Miasto leży na granicy z Republiką Czeską i do czasu wprowadzenia postanowień Układu z Schengen (21 grudnia 2007) było tam zlokalizowane największe drogowe przejście graniczne południowej Polski.

Cieszyn jest jednym z najstarszych miast na Śląsku. Podanie głosi, że został założony w 810 r. przez trzech braci, synów słowiańskiego króla, którzy po długiej wędrówce spotkali się tutaj i ciesząc się tym faktem założyli miasto Cieszyn. W rzeczywistości zalążkiem dzisiejszego miasta jest Góra Zamkowa, gdzie najstarsze ślady osadnictwa sięgają VI-V w. p.n.e. oraz słowiański gród we wsi Podobora (Chotebuž, Rep. Czeska), zwany "Starym Cieszynem". Po zniszczeniu Starego Cieszyna przez wojska wielkomorawskie w końcu VIII wieku osadnicy słowiańscy zbudowali na Górze Zamkowej nowe grodzisko obronne, które stało się zapleczem dla odbudowywanego starego grodu. Z czasem zyskało ono na znaczeniu i wraz ze Starym Cieszynem stało się centrum administracyjnym, religijnym i gospodarczym znacznej części Śląska. W XI wieku zbudowano tu kaplicę w stylu romańskim, która przetrwała do dziś i jest jednym z najważniejszych zabytków na Śląsku i w Polsce (jej podobizna zdobi m.in. rewers banknotu 20-złotowego oraz dwuzłotowej monety z kolekcjonerskiej serii Historyczne miasta w Polsce). W tym samym czasie pod Górą Zamkową zaczęło rozbudowywać się podgrodzie, a cieszyński gród urósł do rangi kasztelanii podlegającej królom polskim, a w okresie rozbicia dzielnicowego książętom śląskim. Rozwój grodu na Górze Zamkowej spowodował, że na przełomie XI i XII wieku przestał istnieć Stary Cieszyn.