Gmina Tworóg – gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie katowickim.
Gmina znajduję się na granicy Ziemi bytomskiej należącej do czarnego śląska i Ziemi lublinieckiej uważanej za część śląska białego. Większość powierzchni gminy porastają lasy będące częścią kompleksu leśnego Lasów Lublinieckich.
3/4 ludności gminy zamieszkuje miejscowości powstałe w Dolinie Stoły, będącej częścią Obniżenia Małej Panwi.
Początki osadnictwa sięgają w dolinie Stoły sięgają mezolitu. Badania prowadzone w latach 1928-1934 odkryły w okolicy Boruszowic i Mikołeski zabytki archeologiczne takie jak luźne narzędzia kamienne i rogowe oraz ceramikę neolityczną. Duże zalesienie i marne gleby (bielice) były powodem niewielkiego zaludnienia Obniżenia Małej Panwi i doliny Stoły.